Iniciarse no consumo de alcol entre os once e o trece anos relaciónase cun maior risco de sufrir alteracións psicolóxicas no futuro, segundo revela un estudo no que participa a Universidade Complutense de Madrid e a Universidade de Santiago de Compostela.

O estudo, realizado sobre unha mostra de 3.696 estudantes universitarios/as de dezaoito anos, revela que empezar a beber alcol a unha idade temperá asóciase concretamente cun aumento dos síntomas psicopatolóxicos, é dicir, de indicios que apuntan á posibilidade de padecer unha alteración psicolóxica no futuro. Ademais, como síntomas frecuentes observouse malestar corporal, hostilidade e agresividade.

"A presenza destes indicios non significa necesariamente a existencia do trastorno clínico, pero si se pode interpretar como unha susceptibilidade a padecelo", explica Luís Miguel García Moreno, investigador do departamento de Psicobioloxía da UCM e coautor do traballo, publicado en Psicothema.

Os científicos tiveron en conta nove dominios psicopatolóxicos: ansiedade, depresión, obsesión-compulsión, fobia, hostilidade, ideación paranoide, sensibilidade interpersoal, psicoticismo e somatización.

Diferenzas entre mozos e mozas

O estudo revela que empezar a beber alcol entre o once e o trece anos aumenta o risco de experimentar síntomas de malestar en comparación con aqueles cuxo inicio se sitúa a partir do dezaseis anos. O síntoma máis frecuente rexistrado polos adolescentes foi a somatización, que implica experimentar sensacións de malestar corporal relacionadas, sobre todo, con dores musculares, alteracións respiratorias e gastrointestinais.

Outros síntomas comúns foron a hostilidade e a agresividade, o que leva unha maior propensión a manifestar ideas ou comportamentos violentos cara a outros ou cara a si mesmos. Mentres, do traballo despréndense diferenzas en función do xénero.

"As mulleres mostraron signos de ansiedade e depresión, mentres que os homes reflectiron un certo grao psicoticismo", compara García Moreno. En xeral, elas rexistraron valores máis altos dos indicadores o que, segundo o psicólogo, pode indicar unha maior vulnerabilidade das adolescentes aos efectos do alcol.

Os autores subliñan que, ao tratarse dun estudo transversal -é dicir, nun único momento do desenvolvemento dos/as participantes- non se pode establecer unha causa-efecto entre o consumo de alcol e padecer os síntomas. Só demóstrase que existe unha relación. "Non podemos afirmar que é primeiro, se o consumo produce os síntomas ou certos síntomas predispoñen ao consumo", recalca García Moreno.

Nestes momentos, o equipo traballa en previr a inxesta de alcol de forma máis personalizada en función das características persoais de cada adolescente. Para iso, están a tratar de pescudar que é o que lles impulsa ao consumo abusivo.

Tras dous anos de consumo

Parte do equipo, xunto con investigadores do Centro de Tecnoloxía Biomédica (Madrid) e a Universidade de Minho (Portugal), participou noutro estudo, publicado hai uns días en “Scientific Reports” co que descubriron que existen alteracións funcionais no cerebro de mozos/as bebedores/as despois dun seguimento de dous anos. Os científicos, que o ano pasado comprobaron como as bebedeiras ocasionais alteran os circuítos cerebrais dos adolescentes, han ir un paso máis aló ao analizar, con magnetoencefalografías como evolucionou a conectividade cerebral en adolescentes en función de se son bebedores/as ou non.

Para iso, avaliaron a trinta e nove estudantes, vinte e dous non consumidores/as ou ocasionais e dezasete que practicaban consumo intensivo de alcol (beber grandes cantidades en pouco tempo), durante un período de seguimento de dous anos. "Descubrimos unha diferente configuración funcional de diversos circuítos cerebrais segundo sexan consumidores/as ou non, a cal se ha ir incrementando co paso do tempo nos bebedores", resume García Moreno.

Os circuítos implicados forman parte da denominada rede neuronal por defecto, composta por rexións cerebrais activas cando a mente está en repouso. O precúneo, o cíngulo anterior e posterior, o córtex medio prefrontal e córtex inferior parietal son algunhas destas zonas, que mostraron alteracións nos cerebros de mozos/as cuxo patrón de consumo se mantivo durante dous anos.

Fonte: Infosalus