O achado sitúa a investigación antisida ás portas dunha vacina preventiva que, así mesmo, podería servir para combater a enfermidade unha vez que xa se produciu a infección.

"Aínda quedan moitos obstáculos por superar", subliñou Brander (coordinador científico do proxecto Hivacat), xa que os resultados son bos pero non definitivos, e entre as grandes dificultades continúa o feito de que o VIH é un virus cunha gran capacidade de mutación (todas as cepas de gripe mundiais mutan menos que o VIH nunha soa persoa).

O Hivacat, que está integrado polo Instituto de Investigación da SIDA IrsiCaixa e o Hospital Clínic de Barcelona, en coordinación con Laboratorios Esteve e co apoio da Fundación A Caixa e a Generalitat de Cataluña, identificou así diferentes fragmentos de proteínas capaces de estimular a resposta inmunitaria, tras estudos cun milleiro de pacientes.

Investigadores do proxecto Hivacat lograron identificar un candidato para unha posible vacina contra a SIDA. Trátase do fragmento dunha proteína que se acha na membrana do VIH e que podería activar unha resposta inmunitaria contra o virus, así como desenvolver unha memoria que permita manter esta resposta para sempre. O achado sitúa a investigación antisida ás portas dunha vacina preventiva que, ademais, tería propiedades terapéuticas, é dicir, que serviría para combater a infección unha vez que se declara.

Esta proteína, chamada GP41, xa se utilizou para estimular unha resposta en primates, pero sen a suficiente eficacia como para protexer aos humanos da infección. O candidato identificado (en realidade, 46 fragmentos de proteínas virais que até hora permanecían”'ocultos”) inxectouse mediante enxeñaría xenética sobre unha membrana dun virus non infeccioso, o que, segundo o investigador Xulia Branco, coautora do estudo, “permite manter unha estrutura moito máis parecida á orixinal”.

A aposta de Hivacat consiste, en última instancia, en estimular a formación de dous tipos de linfocitos T: os linfocitos T citotóxicos, encargados de recoñecer as células infectadas e destruílas, e os linfocitos T4, que segregan unha sustancia activadora dos linfocitos T citotóxicos que os fai máis eficientes.

Se os estudos con ratos e humanos demostran que os candidatos estimulan unha resposta inmunitaria eficaz, Hivacat optimizará os candidatos/as cunha tecnoloxía posta a punto pola investigadora Eloïsa Yuste, do Hospital Clínic de Barcelona.

Así mesmo, Hivacat confía en optimizar a acción da vacina mediante o uso da hormona crecemento, que permite recuperar o sistema inmunitario de persoas, como os enfermos/as de VIH, que o teñen moi debilitado.

Dúas vacinas máis en fase 1

En rolda de prensa, o coordinador científico do proxecto, Christian Brander , explicou que agora se procederá a testar a efectividade da vacina en coellos e porcos, aínda que a primeira fase do estudo en humanos non comezará ata que se comprobou que é totalmente segura, para o que aínda quedan uns dous anos.

Os coodirectores do Hivacat, o xefe da Unidade de Enfermidades Infecciosas do Hospital Clínic, Josep Maria Gatell, e o director do IrsiCaixa, Bonavetura Clotet, lembraron que, en todo caso, non se puxeron "todos os ovos nunha única cesta", xa que actualmente atópanse en desenvolvemento outras dúas vacinas deseñadas polo Hivacat que xa chegaron á fase 1.

Na rolda de prensa de presentación do proxecto participou así mesmo o premio Nobel de Medicamento de 2008 polo descubrimento do virus da SIDA, Françoise Barré-Sinoussi, quen recoñeceu que un dos seus soños é vivir suficiente para ver unha vacina contra o VIH, á vez que se declarou optimista co feito de que esta vacina será accesible para todo o mundo pola "presión internacional" que se exercerá cando isto suceda.

FONTES: JANO.ES – 20MINUTOS.ES