España está nos primeiros postos do ranking de oferta de xogo do mundo. As máquinas comecartos, o bingo e as cartas, entre outros, arruinaron a miles de familias.

Acudían á Casa de Campo, ao “recuncho das bingueiras”, como se alcumou á zona na que algunhas mulleres se prostituían para recuperar o diñeiro que se deixaron tentando cantar aínda que fose unha liña, sen éxito. Así o explican algúns expertos/as consultados/as. O xogo, percibido como algo aparentemente inofensivo e relacionado co lecer, pode acabar coa vida dunha familia enteira.

"A ludomanía é a xogada máis voraz. E a construción de Eurovegas na capital, non fai senón espertar certo receo entre os sectores que mellor coñecen esta enfermidade". Desde a Federación Española de Xogadores de Azar Rehabilitados, Juan Lamas argumenta a gravidade do proxecto. “Buscan beneficios pero non se fixan na regulación. Segundo o dono, habería que cambiar leis, non habería un control de entrada e cada vez son máis os mozos que caen, e España é o terceiro en oferta de xogo no mundo, por detrás só de Estados Unidos e Filipinas”, engade.

De feito, segundo o último informe da Dirección Xeral de Ordenación do Xogo, do Ministerio do Interior, este mercado representou en 2011 un 0,9 por cento do PIB en termos de ingresos de operadores de xogo, un 1,3 por cento da renda española e o 1,5 por cento do consumo privado.

Perfís

A ludomanía é “unha adicción comportamental na que o afectado/a repite un patrón de conduta nocivo que non pode controlar” explica Enrique Baca, xefe do Servizo de Psiquiatría de Capio Fundación Jiménez Díaz de Madrid.

E é difícil estimar a incidencia en cifras xa que se fixeron estudos en poboacións parciais. “O que si se estimou é que o un por cento da poboación ten problemas co xogo, o que chamamos, ser xogador problema, e os/as ludómanas representarían un 0,5 por cento”, explica Jerónimo Sáiz, xefe do Servizo de Psiquiatría do Hospital Ramón e Cajal de Madrid e presidente da Sociedade Española de Psiquiatría. Pola súa banda, Jesús Pascual, responsable da Unidade de Desintoxicación do Hospital Universitario Gregorio Marañón engade que ”as cifras poden ser enganosas, porque non todos os afectados/as pasan por mans de profesionais. En canto ao sexo, os homes representan entre o 70 e o 80 por cento. E o casino é o lugar máis concorrido por eles, mentres que o bingo é ao que máis acoden as mulleres, porque é algo que realizan en grupo e parece que o ven como menos perigoso ao ir coas súas amigas”. Sáiz aclara que tamén existe un pico na terceira idade. No entanto, estes perfís cambiaron coa chegada das novas tecnoloxías.

Se as persoas que hai 15 anos ían ás asociacións “eran máis homes de 35 ou 40 anos que frecuentaban os casinos e que levaban máis de dez anos xogando -di Lamas-, agora son mozos/as de entre 18 e 25 anos que xogan por internet desde hai un ano”. Porque os xogos on-line apuntan un crecemento que hai que vixiar (segundo o informe da Ordenación do Xogo, o ano pasado o mercado alcanzou os 300 millóns de euros en ingresos netos).

Desde a rede escapan con maior facilidade aos controis. “O control teórico que se exerce nas páxinas web pódese pasar facilmente”, apunta Saíz. Polo que son unha vía de introdución ao xogo para os menores. “Viuse que canto máis novo é o suxeito con experiencias en xogos de azar, máis probable é que se produza a adicción, aínda que non son factores determinantes senón tan só facilitadores”, explica Almudena Sánchez Mazarro, psicóloga.

Entre os datos, destacan os do último estudo elaborado por científicos/as do Instituto de Política e Gobernanza da Universidade Carlos III de Madrid sobre a percepción social dos xogos de azar. Deste despréndese que só un oito por cento dos residentes en España (entre 18 e 75 anos) declara non xogar nunca e un 1,7 por cento non xogar desde fai máis de cinco anos.

Como son?

Aínda que non existe unha personalidade premórbida, é dicir, non sabemos que persoa vai desenvolvelo, si hai factores persoais, psicolóxicos e ambientais que predispoñen en certa maneira. E poden ser un cóctel que lles leva ao peor dos desenlaces. “A ludomanía é unha causa de risco suicida. Vin a ludómanos que morreron por suicidio ou que o tentaron”.

Pola súa banda, Sánchez Mazarro aclara que “é máis probable que as adiccións aparezan en quen teñen déficit en habilidades de autocontrol e afrontamento da tensión, baixa tolerancia á frustración e ás emocións negativas e impulsividade”.

En canto aos factores psicolóxicos, “poida que, o individuo, pola súa historia de aprendizaxe, véxao normal se na súa familia viviuno desde pequeño/a. Tamén é máis factible que se dea en familias rotas”. Algo curioso que sinala Pascual é o factor dos antecedentes familiares. “Unha persoa alcohólica pode ter descendencia que desenvolva ludomanía”. E é que, segundo o experto, hai unha estreita relación entre o xogo e o alcol.

Por último, no que se refire aos factores ambientais, “existe unha presión social. En España hai gran oferta e demanda. Son máis frecuentes os ambientes de xogo e hai moitos estímulos externos”, continúa Pascual. Con todo, nin os estímulos máis potentes superaron a barreira da crise económica. Esta é a única que, aparentemente, puido pór certo freo, se non á adicción, polo menos si aos ingresos que os afectados/as invisten nas máquinas.

Así se desprende do traballo da Universidade Carlos III. Porque, aínda que entre 2009 e 2011, segundo os investigadores/as, aumentou o número de persoas que xoga (en 2011 afirmaron xogar habitualmente a algún xogo o 63,8 por cento, mentres que dous anos antes só o facía un 49,4 por cento), estes fano con cantidades máis pequenas. E se en 2010 o xogo on-line moveu 671 millóns de euros, o ano pasado a cifra descendeu aos 649 millóns.

Terapia

Á hora tratamento, a asistencia no noso país tendeu a seguir dúas liñas: “unha procedente de organizacións de ex-alcohólicos/as, que se basea nun modelo de axuda grupal de acordo coa experiencia dos suxeitos no problema, e outra liña cognitivo-condutual de mans dun profesional da psicoloxía, tanto para o suxeito como para os familiares e contorna”, explica Sánchez Mazarro.

Pascual engade que trátase de destruír cognicións arraigadas como “eu teño moita sorte” ou “hai que arriscar, porque acabarei gañando”. Despois modifícanse os hábitos como non levar diñeiro ou non pasar por sitios de risco. Mazarro conclúe que “a seguinte fase é adestrar á persoa a autocontrolar o impulso a xogar, e a última é de prevención de recaídas".

Fonte: Las drogas info