As estimacións advirten que, en Europa, ao redor dun terzo da poboación infectada por VIH está sen diagnosticar, o que suporía aproximadamente, entre 700.000 e 900.000 persoas; en España, unhas 50.000. Co obxectivo de paliar esta situación, Plataforma VIH en Europa presentou a guía “Enfermidades indicadoras de infección por VIH: Guía para a realización da proba do VIH a adultos en contornas sanitarias”, na que participaron expertos/as de sociedades científicas de diversas especialidades, representantes da Organización Mundial da Saúde e do Centro Europeo para a Prevención e Control das Enfermidades.

Este infradiagnóstico non só entraña perigo para a saúde individual dos propios afectados/as, tamén "implica un importante risco para a saúde do resto da poboación", asegura Santiago Moreno, coordinador de Plataforma VIH en España. É dicir, por unha banda, "máis da metade dos novos diagnósticos fanse tarde, cando a infección está moi avanzada e os tratamentos xa non son suficientemente eficaces". Doutra banda, "as persoas VIH positivo que non o saben (e por tanto, non teñen presente a necesidade de tomar medidas de protección) son o grupo responsable da maioría das infeccións". Un dato: "O 30% dos infectados/as sen diagnosticar supón, máis ou menos, o 70% dos novos casos de VIH".

Por estas razóns, "é necesario unha abordaxe efectiva". En EEUU, por exemplo, en 2006 púxose en marcha un plan para que todo aquel que acuda a un servizo de saúde por calquera motivo, e estea en idade sexualmente activa (15-65), fágaselle un test VIH como proba rutineira. "Aínda que para min, esta sería a solución ideal", en Europa, exponse un protocolo polo que, "cando un médico ve a un paciente cunha serie de condicións ou enfermidades indicadoras nas que o VIH é máis frecuente, realice a proba". Como explica o doutor Moreno, "enfermidade indicadora de VIH é aquela en a que a prevalencia do virus é superior ao 1%".

Precisamente, a nova guía recolle unha listaxe completa de todas estas descricións, para que "os médicos/as, especialmente os de Atención Primaria, familiarícense con este tema e póidase adiantar o diagnóstico".

Unha estratexia crave

Así, por exemplo, ter tuberculose, herpes zóster, as plaquetas baixas, hepatites B ou C, sífilis, etc. son algunhas das razóns que deberían animar ao galeno a realizar unha proba de VIH. "Este test é moi barato, máis que a inmensa maioría das análises de sangue rutineiros". Tanto a evidencia clínica como os estudos de custo eficacia "indícannos que existen beneficios importantes para diagnosticar o VIH nunha etapa temperá e, por tanto, o diagnóstico precoz debe ser unha estratexia crave para a saúde pública".

Até a data, as estratexias de avaliación estiveron dirixidas ás poboacións con maior risco de contraer o VIH. Con todo, este novo enfoque baséase na metodoloxía desenvolvida polo estudo de Indicadores de VIH en Europa que documenta os indicadores cunha prevalencia maior do 1% no diagnóstico oculto do VIH.

A través desta guía, "o sistema sanitario español ten unha oportunidade única de poder controlar as cifras da infección por VIH no noso país se estes indicadores inclúense na historia clínica do paciente. Trátase dunha potente ferramenta de detección de novos diagnósticos e de mellora da calidade asistencial".

Plataforma VIH xa contactou coas sociedades científicas para ver de que maneira se pode implantar este protocolo entre os médicos/as. A partir de setembro, empezarán a reunirse coas consellerías de Sanidade das distintas Comunidades Autónomas para atopar a mellor maneira de pór en marcha este proxecto.

Fonte: O Mundo Saúde