«A menos que reduzamos a demanda de drogas ilícitas nunca poderemos abordar plenamente o cultivo, a produción ou o tráfico. Os gobernos teñen a responsabilidade de contrarrestar o tráfico de drogas e o uso indebido de drogas, pero as comunidades tamén poden facer unha contribución importante. As familias, as escolas, a sociedade civil e as organizacións relixiosas poden facer a súa parte para librar de drogas as súas comunidades. As empresas poden axudar a proporcionar medios lexítimos para gañarse a vida. Os medios de comunicación poden aumentar a conciencia sobre os perigos dos estupefacientes.».

Ban Ki-moon, Secretario Xeral da ONU (Mensaxe con motivo do Día Internacional da loita contra o uso indebido e o tráfico de drogas)

O 26 de xuño é o Día Internacional dá loita contra o uso indebido e o tráfico ilícito de drogas. Este día, establecido pola Asemblea Xeral dás Nacións Unidas en 1987, serve para lembrar ou obxectivo convido polos Estados Membros dás Nacións Unidas de crear unha sociedade internacional na que non se usen indebidamente as drogas.

A Oficina das Nacións Unidas contra a Droga e o Delito (UNODC) selecciona cada ano un tema para o Día Internacional e lanza unha campaña anual para sensibilizar á opinión pública sobre ou problema mundial dá droga. Este ano o tema elixido e a xuventude e a súa saúde, para o que a UNODC presenta o seu anuncio sobre a mocidade e a saúde. O vídeo segue a catro mozos/as mentres a súa saúde se deteriora a causa do uso continuado de drogas. O vídeo urxe á mocidade a protexer a súa saúde das drogas.

Segundo o Informe Mundial sobre as Drogas 2011 os mercados mundiais de cocaína, heroína e cannabis reducíronse o se estabilizaron, pero aumentaron a produción e o abuso de opioides e de novas drogas sintéticas, de venda con receita. O cultivo ilícito de adormideira e arbusto de coca seguiu limitándose a uns poucos países. Aínda que se rexistrou un brusco descenso da produción de opio e unha redución moderada do cultivo de coca, en xeral, a fabricación de heroína e cocaína seguía sendo significativa.

En canto á situación do consumo de drogas

A UNODC estima que en 2009 entre 149 e 272 millóns de persoas de todo o mundo (do 3,3% ao 6,1% da poboación de entre 15 e 64 anos de idade) consumiron sustancias ilícitas como mínimo unha vez no ano anterior. Calcúlase que aproximadamente a metade deles/as eran consumidores/as habituais de drogas, é dicir, que consumiran drogas ilícitas polo menos unha vez durante o mes anterior á data da avaliación. Aínda que o número total de consumidores/as de drogas ilícitas aumentou desde finais do decenio de 1990, as taxas de prevalencia permaneceron en gran parte estables, do mesmo xeito que o número de consumidores /as problemáticos (sóense considerar como tales a quenes consomen substancias ilícitas con regularidade e poden considerarse drogodependientes) que, segundo os cálculos, sitúase entre os 15 e os 39 millóns.

O cannabis é, con moito, o tipo de droga ilícita máis consumida. En 2009 consumírono entre 125 e 203 millóns de persoas de todo o mundo, o que supón unha taxa de prevalencia anual de 2,8% a 4,5%. En termos de prevalencia anual, o consumo de cannabis ven seguido do de estimulantes de tipo anfetamínico (principalmente metanfetamina, anfetamina e éxtase), opioides (incluídos o opio, a heroína e os opioides de venda con receita) e cocaína. A falta de información sobre o consumo de drogas ilícitas, en particular sobre os estimulantes de tipo anfetamínico, en países moi poboados como China e a India e en rexións de consumo emerxente como África, xera incerteza á hora de calcular o número de consumidores/as en todo o mundo. Iso reflíctese na gran amplitude das estimacións.

A tendencia estable ou descendente do consumo de heroína e cocaína nas principais rexións de consumo vese contrarrestada por un aumento no caso das drogas sintéticas e os medicamentos de venda con receita. O consumo destes medicamentos con fins non médicos parece ser un problema sanitario cada vez maior nalgúns países desenvolvidos e en desenvolvemento.

Por outra banda, nos últimos anos apareceron varios compostos sintéticos novos en mercados establecidos de drogas ilícitas. Moitas desas sustancias comercialízanse como “colocóns legais” e substitutos de drogas estimulantes como a cocaína e a éxtase. Dous exemplos diso son as piperazinas e a mefedrona, que non están sometidas a fiscalización internacional. Algo similar observouse respecto ao cannabis: nalgúns países aumentou a demanda de cannabinoides sintéticos (“spice”). Véndense en Internet e en tendas especializadas, e descríbeselles como “alternativas legais” ao cannabis, porque non están sometidos a fiscalización internacional. O nivel de fiscalización deses compostos difire considerablemente dun país a outro.

En canto á demanda de tratamento

A situación varía entre as diversas rexións. O consumo de cannabis dá lugar a unha gran parte da demanda de tratamento na maioría das rexións, pero de forma especialmente prominente en África e Oceanía. Os opiáceos dominan a demanda de tratamento en Europa e Asia, mentres que a cocaína é a droga que causa máis problemas en América do Sur. En América do Norte, o cannabis, os opioides e a cocaína contribúen case por igual á demanda total de tratamento.

En canto ás consecuencias sanitarias do consumo de drogas

Calcúlase que a prevalencia media mundial do VIH entre os consumidores/as de drogas por inxección é do 17,9%, é dicir, 2,8 millóns de persoas que se inxectan drogas son seropositivas. Iso significa que case un/ha de cada cinco consumidores/as de drogas por inxección vive co VIH. Calcúlase que a prevalencia da hepatite C nos consumidores/as de drogas por inxección a nivel mundial é do 50%, o que indica que en todo o mundo hai 8 millóns de consumidores/as de drogas por inxección que están infectados/as polo virus da hepatite C. Calcúlase que cada ano ocorren entre 104.000 e 263.000 falecementos relacionados ou asociados co consumo de drogas ilícitas, ou sexa, entre 23,1 e 58,7 falecementos por cada millón de habitantes de entre 15 e 64 anos de idade. Segundo os cálculos, máis da metade deses falecementos corresponden a casos de sobredoses.